Jak i po co przeprowadzić samobadanie jąder?

Regularne samobadanie jąder może uratować życie. Nie gwarantuje ono co prawda wczesnego wykrycia raka jądra, ale nie mamy właściwie do dyspozycji lepszego narzędzia „na własną rękę”. Polska, zresztą, stoi bardzo słabo jeśli chodzi o wczesne wykrywanie raka jądra. Z raportu International Agency for Research on Cancer z 2012 roku wynika, że Polska plasuje się w Europie na 9 miejscu jeśli chodzi o współczynnik umieralności na raka jądra. Jesteśmy w tyle za Rosją i Ukrainą, a współczynnik ten jest w Polsce dwa razy wyższy niż średnia w Unii Europejskiej. Dlatego (między innymi) postanowiłem napisać ten tekst. Istotne jest również, że najbardziej narażoną grupą wiekową są mężczyźni (i chłopcy) w wieku od 15 do 35 roku życia (ta grupa pokrywa się plus minus z demografią czytelników tego bloga).

Ryzyko zachorowania na raka jądra

Profilaktyka w przypadku tego nowotworu jest praktycznie niemożliwa (albo nie jest nam znana). Nic nie wskazuje też na to, że mógłby być on spowodowany uszkodzeniami mechanicznymi jąder. Istnieją co prawda różne czynniki ryzyka. Przykładowo rak jądra występuje u rasy białej czterokrotnie częściej, niż u mężczyzn rasy czarnej. Odkryto również korelację między wzrostem, a częstością występowania raka jądra (wyżsi mężczyźni mają większe szanse na zachorowanie). Innym czynnikiem ryzyka jest wnętrostwo (przy urodzeniu jedno lub oba jądra nie zeszły prawidłowo do moszny). Istnieją też badania, że prawdopodobieństwo zachorowania zwiększa bezpłodność oraz palenie marihuany. Nie można też pominąć czynników genetycznych (zwłaszcza jeśli brat lub ojciec mieli ten nowotwór). Ponieważ liczba zachorowań na raka jądra w ostatnich dekadach rośnie, przypuszcza się, że rolę odgrywają tutaj również czynniki środowiskowe.

Szanse na wyleczenie raka jądra

W przypadku wczesnego wykrycia raka jądra, szanse na wyleczenie są bardzo duże i sięgają 95%. Niestety przez uleczalność należy rozumieć tutaj amputację jądra. Jeśli nowotwór przedostanie się do węzłów chłonnych konieczne będzie RPLND, czyli usuwanie zaotrzewnowych węzłów chłonnych. Taka operacja może mieć swoje poważne skutki (np. zaburzenia erekcji i wytrysku). W przypadku kiedy nowotwór „zadomowił się” jedynie w jądrze, to jego usunięcie daje świetne rokowania choremu (zgony stanowią mniej niż 1%). Dlatego właśnie wczesne wykrycie raka jądra ma kluczową rolę (podobnie jest zresztą z każdym nowotworem). Jeśli do wykrycia nowotworu dojdzie w późniejszym stadium sprawa będzie o wiele bardziej skomplikowana i z pewnością nie obędzie się bez chemio- i/lun radio-terapii. Dużo szczegółowych informacji na ten temat można przeczytać w Krajowym Rejestrze Nowotworów (część informacji stamtąd stanowią źródło tego tekstu).

Objawy raka jądra

Niestety zazwyczaj powstawaniu tego nowotworu nie towarzyszą żadne objawy (do pewnego stadium). Zaś dzięki samobadaniu jąder rośnie szansa na wczesne wykrycie guzka. Wśród objawów, które należy brać pod uwagę (ale nie świadczą one bezpośrednio o tej chorobie) to: bóle jąder (rzadko jest to silny ból), krew w nasieniu i/lub moczu, powiększenie piersi (ginekomastia) (dotyczy zaledwie 7% pacjentów). W późniejszych stadiach, ze względu na przerzuty, mogą wystąpić bóle brzucha i lędźwi oraz krwioplucie. Wymienione tutaj objawy nie powinny być bagatelizowane i powinny od razu zachęcić do wizyty u lekarza. Jednakże nie istnieje wielkie prawdopodobieństwo, że oznaczają one raka jądra. Mogą być to objawy wielu innych chorób. Po prostu, rak jądra nie ma wysoce swoistych objawów.

Samobadanie jąder, krok po kroku

Krok 1 – Przygotowanie do samobadania jąder

Do samobadania jąder najlepiej przystąpić w trakcie albo po prysznicu (lub kąpieli). Chodzi o to, żeby mięśnie krocza były zrelaksowane, a jądra swobodnie zwisały. Złym rozwiązaniem będzie wzięcie zimnego prysznicu, ponieważ wtedy jądra nie będą zwisać swobodnie i przybliżą się do ciała. Wzięcie prysznica zmiękczy również skórę jąder i dzięki temu badanie będzie przebiegać sprawniej.

Krok 2 – „ważenie jąder”

Na początku podłóżcie dłoń pod jądra, tak jakbyście chcieli je zważyć. Chodzi o to, żeby nabrać orientacyjnej informacji o ich strukturze i wadze. W ten sposób, w trakcie kolejnego badania będziecie mogli od razu stwierdzić czy nie zaszły jakieś zmiany. To pierwszy etap badania, który ma charakter orientacyjny. Nie należy się przejmować, że jedno jądro jest większe od drugiego albo że zwisają nierównomiernie. To zupełnie naturalna sprawa i powinna wzbudzać żadnych obaw. Dodatkowo powinno się jeszcze zwrócić uwagę na najądrza (są dość wrażliwe, więc trzeba uważać).

Krok 3 – „rolowanie jąder”

Następnym (i właściwym) etapem badania jest (wybaczcie terminologię) „rolowanie jąder”. Chodzi o to, żeby przerolować każde jądro z osobna między kciukiem, a pozostałymi palcami. W tym etapie trzeba zwrócić szczególną uwagę czy nie są wyczuwalne jakiekolwiek stwardnienia, guzki lub opuchnięcia. Jeśli w trakcie badania cokolwiek wzbudzi wasze wątpliwości (albo odczujecie zmianę w porównaniu z poprzednim badaniem) należy bezzwłocznie umówić się na wizytę u lekarza. Z drugiej strony nie należy popadać w panikę. Szansa, że zdiagnozowaliście sobie raka jądra nie jest bardzo duża. Poza tym, jeśli będziecie wykonywać badanie po raz pierwszy, to bardzo możliwe, że jakieś naturalne struktury i różnice wzbudzą wasze podejrzenia. Pamiętam sam, kiedy byłem dość młody i miałem jakieś wątpliwości (chodziło o najądrza). Po wizycie u urologa okazało się, że ta różnica w strukturze między najądrzami, to zupełnie naturalna sprawa. Nikt od razu nie jest świadomy morfologii swoich jąder, więc wizyta u lekarza może na przyszłość rozwiać wiele wątpliwości.

Krok 4 – regularność

Zaleca się przeprowadzanie samobadania jąder mniej więcej raz w miesiącu. Osoby, które po raz pierwszy będą miały styczność z samobadaniem jąder mogą robić je częściej, żeby nabrać wprawy. Zwłaszcza polecam powtarzanie kroku 1., którego celem jest zapoznanie się z morfologią (budową) własnych jąder. Badanie można też wykonywać przed lustrem. Dzięki temu będziecie w stanie łatwiej ocenić (na pierwszy rzut oka) czy zaszły jakieś zmiany w porównaniu z poprzednim badaniem.

Samobadanie jąder, materiał wideo

Powyższy opis oparłem na poniższym materiale wideo (w języku angielskim). Zachęcam do jego obejrzenia.

Najpierw wiedza, potem rzeźba

Kompleksowy przewodnik po diecie i treningu dla osób początkujących i średnio zaawansowanych.

Ponad 10000 sprzedanych egzemplarzy!

Ponad 260 stron konkretów. Minimum teorii i maksimum informacji praktycznych. Do e-booka dołączone są również arkusze kalkulacyjne, które wyręczą Cię w koniecznych obliczeniach.

ZAMÓW E-BOOKA

---

O AUTORZE Cześć, nazywam się Tomasz Saweczko (aka Łysy), z wykształcenia jestem matematykiem (co nie przeszkodziło mi w napisaniu książki). Nie jestem ani pakerem, nie chodzę do kosmetyczki co drugi dzień, ani nie traktuję ulicy jak wybiegu. Zaś męskie dbanie o siebie, to dla mnie coś więcej niż tylko wygląd... Czytaj więcej!